Pułk Konny Żelaznej Dywizji

3 pułk konny Żelaznej Dywizji

Historia
Państwo	Ukraińska Republika Ludowa
Sformowanie	1920
Rozformowanie	1924
Dowódcy
Pierwszy	sot. Michaił Frołow
Ostatni	sot. Anton Homza
Działania zbrojne
wojna polsko-bolszewicka
Organizacja
Rodzaj wojsk	Jazda
Podległość	3 Żelazna DS Samodzielna Brygada Kozacka

3 pułk konny Żelaznej Dywizji – oddział kawalerii Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

I formowanie

W wyniku rozmów atamana Symona Petlury z naczelnikiem państwa i zarazem naczelnym wodzem wojsk polskich Józefem Piłsudskim prowadzonych w grudniu 1919, ten ostatni wyraził zgodę na tworzenie ukraińskich jednostek wojskowych w Polsce^[1].
Pułk został sformowany na bazie 42 konnego oddziału partyzanckiego kozaków dońskich z sotni Michaiła Frołowa z białogwardyjskiej Samodzielnej Rosyjskiej Armii Ochotniczej gen. Nikołaja Bredowa, który na początku marca 1920 przeszedł na stronę URL i dołączył do Samodzielnej Brygady Strzelców płk. Ołeksandra Udowyczenki. W związku formowaniem 2 Dywizji Strzelców, oddział przemianowany został na 2 pułk kawalerii^[2]. 9 czerwca otrzymał nr 3, ale planowana nazwa „Podolski” nie została zatwierdzona. Rozkazem Dowództwa Armii Czynnej nr 183 z 1 października 1920 zatwierdzono oficjalnie nową nazwę jednostki – 3 pułk konny Żelaznej Dywizji. W drugiej połowie października do Armii Czynnej dołączyła Zbiorcza Dywizja Kozacka esauła Michaiła Jakowlewa. Co prawda oficjalnie nie wydano zezwolenia, ale praktycznie składający się przeważnie z kozaków dońskich pułk pod koniec listopada przeszedł pod rozkazy Jakowlewa^[3].

II formowanie

Przejście kadrowego pułku kawalerii dywizji pod dowództwem sot. Frołowa do Kozaków esauła Jakowlewa wymusiło formowanie nowej jednostki. W październiku 1920 w Dunajowcach rozpoczęto jej organizowanie z nowo zmobilizowanych rekrutów. W jej wyniku liczebność oddziału znacznie wzrosła^[4]. W związku z podpisaniem przez Polskę układu o zawieszeniu broni na froncie przeciwbolszewickim, od 18 października wojska ukraińskie zmuszone były prowadzić działania zbrojne samodzielnie^[5]. Do listopada nie zdążono jednak zakończyć formowania, dlatego też w bojach z bolszewikami brały udział tylko jego samodzielne sotnie. Po internowaniu wojsk URL w Polsce, do składu 3 pułku konnego Żelaznej Dywizji włączono całą kawalerię 3 Dywizji Strzelców, oraz resztki półsotni kureni i sotni brygad^[6][7].
W związku z demobilizacją Armii URL i likwidacją obozów internowania żołnierzy ukraińskich w Polsce, pułk w 1924 został rozformowany^[6].

 Osobny artykuł: Pułki konne Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej.

Żołnierze pułku

Przypisy

Bibliografia

• Jacek Legieć: Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej w kampanii polsko-bolszewickiej 1920 r.. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2002. ISBN 83-7322-529-3.
• Janusz Odziemkowski, Andrij Rukkas: Polska – Ukraina 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Volumen”, 2017. ISBN 978-83-64708-29-9.
• Andrij Rukkas: Razem z Wojskiem Polskim. Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej w 1920 roku. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej–Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020. ISBN 978-83-8098-843-9.
• Sebastian Szajdak: Polsko – ukraiński sojusz polityczno–wojskowy w 1920 roku. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2005. ISBN 83-7399-132-8.