1 Brygada Strzelców im. Atamana Iwana Sirki

1 Brygada Strzelców
im. Atamana Iwana Sirki
Historia
Państwo	Ukraińska Republika Ludowa
Sformowanie	1920
Rozformowanie	1920
Patron	Iwan Sirko
Dowódcy
Pierwszy	sot. TomaHumeniuk
Działania zbrojne
wojna ukraińsko-radziecka wojna polsko-bolszewicka
Organizacja

Rodzaj wojsk	Piechota
Podległość	5 Chersońska DS

1 Brygada Strzelców im. Atamana Iwana Sirki – oddział piechoty Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

W wyniku rozmów atamana Symona Petlury z naczelnikiem państwa i zarazem naczelnym wodzem wojsk polskich Józefem Piłsudskim prowadzonych w grudniu 1919, ten ostatni wyraził zgodę na tworzenie ukraińskich jednostek wojskowych w Polsce^[1].
Rozkazem dowódcy 5 Chersońskiej Dywizji Strzelców nr 131/5 z 31 maja zapasowy kureń piechoty brygady zapasowej został przekształcony w brygadę strzelców im. Atamana Iwana Sirki. Po wycofaniu się armii ukraińskiej za Zbrucz wielu zmobilizowanych szeregowych uciekło z brygady, przez co znacznie zmniejszyła się jej liczebność i wartość bojowa. Pod koniec sierpnia 1920, w związku z masowymi dezercjami żołnierzy z Galicji, Brygada faktycznie przestała istnieć jako jednostka bojowa. W takich warunkach cały jej stan osobowy, który pozostał w szeregach Armii URL, został skierowany do nowo utworzonej 13 Brygady Strzelców^[2].

Struktura organizacyjna

Osobny artykuł: Brygady strzelców Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej.

Organizacja brygady w sierpniu 1920^[2]

dowództwo i sztab
oddział zaopatrzenia
kureń strzelców
kureń strzelców

Żołnierze oddziału

Dowódcy pułku
Dowództwo jednostki^[3]
Stopień, imię i nazwisko	Okres pełnienia służby	Uwagi
sot. Toma Humeniuk	31 V–21 VII
sot. Bakowycz	21VII– 29 VIII
Szef sztabu
por. Seweryn Bajhert	10 VI –29 VIII

Przypisy

↑ Szajdak 2005 ↓, s. 108.
↑ ^a ^b Rukkas 2020 ↓, s. 279.
↑ Rukkas 2020 ↓, s. 278.

Bibliografia

Jacek Legieć: Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej w kampanii polsko-bolszewickiej 1920 r.. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2002. ISBN 83-7322-529-3.
Janusz Odziemkowski, Andrij Rukkas: Polska – Ukraina 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Volumen”, 2017. ISBN 978-83-64708-29-9.
Andrij Rukkas: Razem z Wojskiem Polskim. Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej w 1920 roku. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej–Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020. ISBN 978-83-8098-843-9.
Sebastian Szajdak: Polsko–ukraiński sojusz polityczno–wojskowy w 1920 roku. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2005. ISBN 83-7399-132-8.

Armia Czynna Ukraińskiej Republiki Ludowej

Dywizje	1 Zaporoska DS 2 Wołyńska DS 3 Żelazna DS 4 Kijowska DS 5 Chersońska DS 6 Siczowa DS 1 Dywizja KM Samodzielna DK
Brygady piechoty	1 Zaporoska BS 2 Zaporoska BS 3 Zaporoska BS 4 Szara BS 5 Czarnomorska BS 6 BS 7 BS 8 BS 9 BS 10 BS 11 BS 1 BS im. Atamana Sirki 2 BS 13 BS 14 BS 15 BS 16 BS 17 BS 1 BKM 2 BKM Hajsyńsko-Bracławska BP
Pułki konne	Chersoński pk (2) Chersoński pk (5) pk Dywizji Kijowskiej pk im. Sirki pk im. Mazepy pk im. Żeleźniaka pk im. Udowyczenki pk Żelaznej Dywizji pk Czarnych Zaporożców Hajdamacki pk Zaporoski pk
Brygady artylerii	1 Zaporoska BA 2 Wołyńska BA 3 Zaporoska BA 4 Kijowska BA 5 Chersońska BA 6 Siczowa BA Brygada Artylerii 1 DKM

Wojna polsko-bolszewicka

Wojsko Polskie w okresie wojny
Naczelne Dowództwo WP

Wojska

fronty	Litewsko-Białoruski Podolski Poleski Południowy Północny Środkowy Wołyński
armie	1 Armia 2 Armia 3 Armia 4 Armia 5 Armia 6 Armia 7 Armia Rezerwowa
dywizje	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
grupy	Beliny Bieniakonie Błeszyńskiego Dęba-Biernackiego (Wasylków) Dąbrowskiego Dreszera Habicha (Działdowo) Gałeckiego Hallera Jasińskiego Jędrzejewskiego Junga Kaliszka Kopy Konarzewskiego (wielkopolska) Kosteckiego Krajowskiego Lasockiego Listowskiego (Poleska) Ładosia Łuczyńskiego Małachowskiego Mir Narbutta Pażusia Przeździeckiego Rybaka Rządkowskiego Sawy-Sawickiego Sawickiego Suszyńskiego Szymańskiego Romera (Słucz) Śmigłego-Rydza Witkowskiego Woszczatyńskiego Wroczyńskiego Zagórskiego Zawistowskiego Żeligowskiego

RKKA

fronty

Zachodni
Południowo-Zachodni

armie

3
4
12
14
15
16
1 Konna
2 Konna

grupy

dywizje

strzeleckie	2 4 5 6 7 8 10 11 12 15 16 17 18 19 21 24 25 27 29 33 41 44 45 47 48 52 53 54 55 56 57 58 60 Lit. Zach.
kawalerii	4 6 8 10 11 14 15 16 17

ACzURL

dywizje	1 2 3 4 5 6 SDK

Bitwy

kampania 1919–1920	Baranowicze Barbarów Bereza (I) Browica M. Browiki Borkowicze Borysów Byteń Dąbrowica Dyneburg (I) Dyneburg (II) Dźwina Gawinowicze Hłybówl Itol Jełań Kazimierówka Kliczew Kalinkowicze Kobylszczyzna Kuźnicze Latyczów Lepel (I) Lida (I) Lubonicze Łuczanki Małe Gajany Mińsk (I) Mozyrz i Kalenkowicze Nieśwież Nowosiółki Nowogródek Olszany Owrócz (I) Owrócz (II) Pawłówka Pińsk Poliszczyno Połock Postawy Rafałówka Romanów Sieliszcze Sławeczno Słoboda Starynki i Czernica Stepanówka Stodolicze Stołowiszcze Strużka Szaciłki Śnicka Świeciany (I) Treszczyna Wilno (I) wyprawa wileńska Wilno (II) Wołkowińce Ziabki (I) Zwiahel
wyprawa kijowska	Bar (I) Berdyczów (I) Bohusław Boryspole Czarnobyl Holendry kijowskie przedmoście Korosteń (I) Koszowata Koziatyn Krzyżopol Łojów Malin Olszanica Pastuchy Rudnica Rzeczyca Szubówka Ślipczyce Trebuchowo Witaszewo Wołodarka Żytomierz (I)
działania odwrotowe Front Ukraiński	Annówka Antonów Bar (II) Berdyczów (II) Biełopol Borodzianka Beresteczko Bobrujki Brody Butowce Bystrzyk Chorupań Ciepielówka Cybulówka Czerwona Czortków Dziuńków Dubno Gajczyce Hajsyn Horbulew Hostynne Husiatyn Ignatpol Iwaszczuki Kijanki Kilikijów Korosteń (II) Korzec (I) Korzec (II) Kropiwna Krzemieniec Łopatycze Łuck Mikulińce Milcza Młynów Moszczanica Nachów Napadówka N. Żywotów Ołyka Ostróg Ostrów Cz. Ostrołęka Owrucz (IV) Płoskirów Pohrebyszcze Prudek Radziechów Równe Samhorodek Serdziuki Seret Skorodno Sławuta Sudobicze Sucha Wola Suszki Szydłowce i Sidorów Wernyhorodek Wołoczyska Zahorce Zamość Zarudzie Zbaraż Żytomierz (II)
operacja lwowska	Antonin Biłka Szl. Bóbrka Chodorów Chołojów Czerkasy Czyżówka Fraga Halicz Hulowce Jampol Kamionka Str. Klekotów Kniahinin Korzec (III) Krasne (I) Kurowice Leszniów Mikołajów Monasterzyska Niestanice Lwów Podkamień Rudnia B. Sokal (I) Toporów Sokołówka Stanisławczyk Świniuchy wołyńsko-podolska Zadwórze Zubkowicze Żółtańce
działania odwrotowe Front Północno-Wschodni	Auta Bereza (II) Berezyna Berezyna D. Berezyna G. Biała Podlaska Białobrzegi Białowieża (I) Biskupce Bohuszewicze Bojary Borejki Borowe Brześć Bug Budsław Ciechanowiec Czernica Czernica W. Dawgieliszki Dołhe Domżeryce Dorohusk Drohiczyn Dryhucze Duniłowicze (I) Duniłowicze (II) Dworyszcze Filipowo Grodno (I) Gieranony Głuszec Horodziec Hostoboże Hołynka Hrebionka Ignalino Iwachnowicze Izabelin Jabłonka Kościelna Jakszyce Jakowczyce Janów Janów P. Jazno Jelnica Kaczkowo Karandasze Klepacze Koziany Kublicze Krzemieniec Lady Leśna Lida (II) Lepel (II) Lipsk Łomża (I) Łużki Małkinia Maków Mielnik Mińsk (II) Mężenin Moryń Mosty Murowa Myto Niemen (I) Nowe Kruki Nowogród Nowojelnia Orany Osje Ostrów Mazowiecka Ozieryszcze Pleszczenica Płońsk Podbrodzie Puzyry Roś Rybczany Stołpiszcze Szelków Śniadowo N. Święciany Święciany Twarogi Ulesie Unoryca Widze Wilno (III) Wojłowo Wólka Wólka i Topilec Zadoroże Ziabki (II) Zaręby K. Żabinka (I)
Bitwa Warszawska	Arcelin Białowieża (II) Białystok Bilwiny Borkowo Brodnica Chełm Chorzele Ciechanów Ciełuszki Cyców Dębe Dęblin Długosiodło Dubienka Frankopol Glinianka Hrubieszów Kąkolewnica Kock Kolno Komarów Leman Łomża (II) Łysów Mileczyce Milewo Mława (I) Mława (II) Mrozy Myszyniec Nasielsk Odolion Ossów Ostrożany Płock Przasnysz Przemiarowo Przewodowo Pułtusk Radzymin Równo i Opalin Sarnowa Góra Szydłów Prosienica warszawskie przedmoście Wieprz Wkra Włocławek Wojewódki Wólka R. Wyszków Zambrów Zamienie Żabinka (II) Żurominek
kampania jesienna	Baranowicze Bereza (III) Brzostowica Brnik Busk (II) Dubrowna Dytiatyn Dywin Grodno (II) Indura Jabłonówka Knihynicze Kobryń Kojdanów Kosmów Korosteń (III) Kowel Krwawy Bór Kuźnica Lida (III) Małoryta Mielki Międzyrzecz Mińsk (III) Mołodeczno Niemen (II) Nowa Ruda Obuchowo Parachońsk Prużana Ptycza Rohatyn Sarny Sejny Skrobów Słonim (III) Słuck Stochód Stepankowice Szydłowicze Trzeszczany Tyszowce Wiśniówka Wołkowysk Żabin Żabinka (III)