Wybory parlamentarne w Południowej Afryce w 1994 roku
| Ten artykuł od 2024-04 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Południowa Afryka Ten artykuł jest częścią serii: Ustrój i polityka Republiki Południowej Afryki Ustrój polityczny Konstytucja
Władza ustawodawcza
Władza wykonawcza
Władza sądownicza
Kontrola państwowa
Finanse Samorząd terytorialny
Partie polityczne
Wybory
Polityka zagraniczna
Wikiprojekt Polityka |
Państwo | |||
---|---|---|---|
Rodzaj | wybory parlamentarne | ||
Data przeprowadzenia | 26-29 kwietnia 1994 | ||
Data zarządzenia | 3 czerwca 1993 | ||
Głosowanie | |||
| |||
| |||
|
Wybory parlamentarne w Południowej Afryce w 1994 – wybory przeprowadzone w dniach 26-29 kwietnia 1994 roku[1]. Były pierwszymi wyborami w Republice Południowej Afryki, w których głosować mógł każdy mieszkaniec kraju. Wybory przeprowadzono pod przewodnictwem Niezależnej Komisji Wyborczej (IEC), stanowiły zakończenie czteroletniego procesu odejścia od systemu apartheidu w RPA.
Przygotowania do wyborów
Datę pierwszych powszechnych, wielopartyjnych i demokratycznych wyborów uzgodniono 3 czerwca 1993 roku. Zgodnie z postanowieniami wybory miały odbyć się 27 kwietnia 1994 według zasady: jeden wyborca – jeden głos. W wyborach miał zostać wyłoniony nowy parlament i Rząd Jedności Narodowej. Rząd miał działać do roku 1999. W ciągu tych pięciu lat miano uchwalić nową konstytucję[potrzebny przypis]. Partia Konserwatywna, zuluska Partia Wolności Inkatha i trzy bantustany nie zgodziły się na kompromis i zerwały negocjacje[potrzebny przypis]. 6 grudnia 1993 powołano Przejściową Radę Wykonawczą (Transitional Executive Council, TEC) mającą czuwać nad prawidłowym przebiegiem przygotowań do wyborów. 22 grudnia 1993 trzyizbowy parlament RPA zatwierdził tymczasową konstytucję. Nieudany zamach z 1994 w Bophuthatswanie doprowadził do likwidacji bantustanów[potrzebny przypis]. 16 marca Front Wolności, reprezentujący konserwatywnie nastawionych Afrykanerów zgłosił kandydatów do wyborów. 19 kwietnia Inkhata zgłosiła chęć wzięcia udziału w wyborach pod warunkiem uznania w konstytucji pozycji króla Zulusów i królestwa KwaZulu. 23 kwietnia warunki te zostały spełnione[potrzebny przypis].
Wyniki
Ostatecznie wybory odbyły się według przyjętego planu. Do podziału było 400 miejsc w Zgromadzeniu Narodowym i 90 w Senacie. Spośród 19 partii które zgłosiły swych kandydatów, mandaty uzyskało 7 partii. Bezapelacyjnym zwycięzcą wyborów okazał się Afrykański Kongres Narodowy zdobywając 252 miejsca w izbie niższej i 60 miejsc w izbie wyższej parlamentu.
Wybory do Zgromadzenia Narodowego
- Zobacz też: Zgromadzenie Narodowe (Południowa Afryka).
Partia | Liczba głosów | % | Liczba mandatów |
---|---|---|---|
Afrykański Kongres Narodowy | 12 237 655 | 62,65 | 252 |
Partia Narodowa | 3 983 690 | 20,39 | 82 |
Partia Wolności Inkatha | 2 058 294 | 10,54 | 43 |
Front Wolności | 424 555 | 2,17 | 9 |
Partia Demokratyczna | 338 426 | 1,73 | 7 |
Kongres Panafrykański | 243 478 | 1,25 | 5 |
Afrykańska Partia Chrześcijańsko-Demokratyczna | 88 104 | 0,45 | 2 |
Pozostałe partie poza parlamentem | 159 296 | 0,81 | 0 |
Głosy nieważne | 193 112 | – | – |
Razem | 19 726 610 | 100 | 400 |
Zarejestrowani wyborcy/frekwencja | 22 709 152 | 86,9 | – |
Źródło:[2] |
Wybory do Senatu
- Zobacz też: Senat Południowej Afryki.
Partia | Liczba mandatów |
---|---|
Afrykański Kongres Narodowy | 60 |
Partia Narodowa | 17 |
Partia Wolności Inkatha | 5 |
Front Wolności | 5 |
Partia Demokratyczna | 3 |
Następstwa
Na pamiątkę wyborów oraz uchwalenia tymczasowej konstytucji, 27 kwietnia obchodzony jest w RPA Dzień Wolności będący świętem państwowym i dniem wolnym od pracy.
Przypisy
Bibliografia
- Andrzej Gąsowski: Republika Południowej Afryki. Warszawa: Trio, 2007, s. 472, seria: Historia państw świata XX i XXI wieku. ISBN 978-83-7436-038-8.