Wacław Barcikowski
Wacław Barcikowski podczas procesu brzeskiego (1931) | |||
Pełne imię i nazwisko | Wacław Adam Barcikowski | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia | 10 października 1887 | ||
Data i miejsce śmierci | 2 maja 1981 | ||
Zastępca przewodniczącego Rady Państwa | |||
Okres | od 20 listopada 1952 | ||
Przynależność polityczna | Stronnictwo Demokratyczne | ||
Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego | |||
Okres | od 26 stycznia 1945 | ||
Przynależność polityczna | Stronnictwo Demokratyczne | ||
Poprzednik | |||
Następca | Jan Wasilkowski | ||
Prezes Stronnictwa Demokratycznego | |||
Okres | od 1949 | ||
Przynależność polityczna | Stronnictwo Demokratyczne | ||
Poprzednik | Wincenty Rzymowski | ||
Następca | |||
Członek Rady Państwa | |||
Okres | od 20 lutego 1947 | ||
Przynależność polityczna | Stronnictwo Demokratyczne | ||
Wicemarszałek Sejmu Ustawodawczego | |||
Okres | od 4 lutego 1947 | ||
Przynależność polityczna | Stronnictwo Demokratyczne | ||
Odznaczenia | |||
|
Wacław Barcikowski (ur. 10 października 1887[1] w Warszawie, zm. 2 maja 1981 tamże) – polski prawnik, adwokat i działacz polityczny. Przewodniczący Stronnictwa Demokratycznego (1949–1956), Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego (1945–1956), wicemarszałek Sejmu Ustawodawczego, członek (1947–1952) i zastępca przewodniczącego (1952–1956) Rady Państwa, poseł do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy i Sejm PRL I kadencji. Budowniczy Polski Ludowej.
Życiorys
Pochodził z warszawskiej rodziny robotniczej. Był synem Damazego Adama i Marii[1]. W dzieciństwie pracował fizycznie w zakładach „Szukierta i Siemensa” w stolicy. Przed I wojną światową przez szereg lat przebywał w Moskwie, gdzie brał udział m.in. w rewolucji 1905. W 1912 zdał w Moskwie egzamin maturalny. W 1918 ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Moskiewskiego[1].
W latach 1919–1924 pracował jako prokurator. Z przyczyn politycznych zrzekł się funkcji i przeszedł do adwokatury[2]. Bronił m.in. w procesach: brzeskim (1931) (obrońca Mieczysława Mastka), toruńskim (1931) i łuckim (1934). W 1936 był m.in. obrońcą Władysława Gomułki[2]. Działał w Lidze Obrony Praw Człowieka i Obywatela, działającej przeciw prześladowaniom politycznym. Organizacja ta została rozwiązana przez polskie władze sanacyjne w 1937. W latach 1937–1939 członek Klubu Demokratycznego w Warszawie. W okresie II wojny światowej działał w ruchu oporu, m.in. jako jeden z głównych działaczy Polskiej Ludowej Akcji Niepodległościowej oraz przewodniczący Naczelnego Komitetu Ludowego Zjednoczonych Stronnictw Demokratycznych i Socjalistycznych (1943–1944). Zwolennik jego współpracy z Polską Partią Robotniczą.
Po wojnie aktywny w Stronnictwie Demokratycznym, zaangażowany w prace Komitetu Słowiańskiego w Polsce. Zasiadał w jego Centralnym Komitecie i Prezydium CK (1945–1958). W latach 1945–1949 I wiceprzewodniczący CK, a w latach 1949–1956 przewodniczący CK SD. Był posłem do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy i Sejm PRL I kadencji. W latach 1947–1952 przewodniczący Komisji Prawniczej i Regulaminowej w Sejmie Ustawodawczym, w latach 1948–1952 przewodniczący Klubu Poselskiego SD. Zasiadał w Prezydium KRN (1945–1947), następnie był wicemarszałkiem Sejmu Ustawodawczego (1947–1952) i członkiem Rady Państwa. W latach 1952–1956 zastępca przewodniczącego Rady Państwa.
W okresie 1945–1956 sprawował funkcję pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. Współodpowiedzialny za degradację w sądownictwie w okresie stalinowskim, w grudniu 1956 wycofał się z życia politycznego.
Działał w Towarzystwie Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. Sprawował funkcję przewodniczącego: Polskiego Związku Zachodniego, Polskiego Komitetu Słowiańskiego, Towarzystwa Przyjaciół Młodzieży Szkół Wyższych, a także Zrzeszenia Prawników Demokratów (następnie Zrzeszenia Prawników Polskich). W listopadzie 1949 został członkiem Ogólnokrajowego Komitetu Obchodu 70-lecia urodzin Józefa Stalina[3].
Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[4] (kwatera 32B-tuje-14)[5].
Żonaty z Janiną Sylwanowicz[1] (1896–1985), miał syna Władysława, generała brygady lekarza Wojska Polskiego. Był dziadkiem Andrzeja Barcikowskiego.
Ordery i odznaczenia
- Order Budowniczych Polski Ludowej (1977)[6]
- Order Sztandaru Pracy I klasy (dwukrotnie)
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (29 grudnia 1945)[7]
- Order Krzyża Grunwaldu III klasy (19 lipca 1946)[8]
- Medal za Warszawę 1939–1945 (17 stycznia 1946)[9]
- Order Braterstwa i Jedności ze Złotą Gwiazdą (Jugosławia, 1946)[10]
Przypisy
- ↑ a b c d StanisławS. Łoza StanisławS. (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 24 .
- ↑ a b Władysław Gomułka „Pamiętniki” t.I, s. 440 BGW 1994 ISBN 83-7066-552-7.
- ↑ Życie Warszawy, nr 306 (1808), 6 listopada 1949, s. 1.
- ↑ Pogrzeb Wacława Barcikowskiego, „Kurier Polski”, nr 90 z 8–10 maja 1981, s. 1.
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
- ↑ Wręczenie Orderu Budowniczego Polski Ludowej Wacławowi Barcikowskiemu, „Kurier Polski”, nr 223 z 19 października 1977, s. 1
- ↑ M.P. z 1946 r. nr 28, poz. 47 „w uznaniu zasług położonych dla odrodzenia Rzeczypospolitej Polskiej przez pracę konspiracyjną w szeregach Stronnictwa Demokratycznego”.
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 27, poz. 207 „z tytułu zasług w walce z okupantem w okresie konspiracji, oraz w pracy nad odbudową kraju”.
- ↑ M.P. z 1946 r. nr 26, poz. 43 „w pierwszą rocznicę wyzwolenia Warszawy zasłużonym w walce o wyzwolenie i odbudowę Stolicy (...)”.
- ↑ Podpisanie umowy o przyjaźni i wzajemnej pomocy pomiędzy Polską a Jugosławią [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 77, 19 marca 1946, s. 1
Bibliografia
- Wacław Barcikowski, [w:] Henryk Wosiński, Stronnictwo Demokratyczne w Polsce Ludowej. Cz. 3: Udział Stronnictwa w pracach parlamentu PRL w latach 1944–1968 (red. Wiktoria Beczek), Warszawa 1969, s. 26–27 (nota biograficzna ze zdjęciem).
- Kolega Wacław Barcikowski, „Kurier Polski”, nr 86 z 4 maja 1981, s. 2.
- Wacław Barcikowski, W kręgu prawa i polityki: wspomnienia z lat 1919–1956 (zebrał, opracował i wstępem opatrzył Władysław Barcikowski), Katowice 1988.
- Władysław Barcikowski, Szpital grecki na wyspie Wolin, Szczecin 1989.
- p
- d
- e
|
- p
- d
- e
Przewodniczący |
|
---|---|
Zastępcy przewodniczącego |
|
Sekretarz |
|
Członkowie |
|
- kursywa – członkowie odwołani przed końcem kadencji
- p
- d
- e
Przewodniczący |
|
---|---|
Członkowie |
|
- kursywa – członkowie odwołani przed końcem kadencji
- p
- d
- e
- od 4 lutego 1947 do 4 sierpnia 1952
Marszałek Sejmu |
|
---|---|
Wicemarszałkowie |
|
- p
- d
- e
|
- p
- d
- e
II Rzeczpospolita (1917–1939) |
|
---|---|
PRL (1945–1990) |
|
III Rzeczpospolita (od 1990) |
|
- p
- d
- e
- PWN: 3874362