Trzeci rząd Wincentego Witosa
Polska | |
Trzeci rząd Wincentego Witosa po zaprzysiężeniu. Od lewej: J. Tarnawa-Malczewski, A. Chądzyński, S. Grabski, S. Piechocki, S. Smólski, S. Osiecki, W. Witos, W. Kiernik, J. Zdziechowski, K. Dzierżykraj-Morawski, J.Radwan, J. Jankowski, M. Rybczyński | |
Premier | Wincenty Witos |
---|---|
Kadencja | od 10 maja 1926 |
Poprzedni | |
Następny |
Trzeci rząd Wincentego Witosa powstał 10 maja 1926 roku po utracie poparcia PPS-u przez rząd Aleksandra Skrzyńskiego (który upadł 5 maja 1926). Był to kolejny rząd Wincentego Witosa utworzony przez Chrześcijański Związek Jedności Narodowej (kluby ZLN oraz PSChD) i PSL Piast, przy jednoczesnym udziale Narodowej Partii Robotniczej.
Rząd ten został obalony przez przewrót majowy 14 maja 1926 roku.
Skład rządu
- Wincenty Witos (PSL Piast) – premier
- Stefan Smólski (PSChD) – minister spraw wewnętrznych
- Kajetan Dzierżykraj-Morawski – kierownik w Ministerstwie Spraw Zagranicznych
- Juliusz Tarnawa-Malczewski – minister spraw wojskowych
- Stefan Piechocki (PSChD) – minister sprawiedliwości
- Stanisław Grabski (ZLN) – minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego
- Jerzy Zdziechowski (ZLN) – minister skarbu
- Stanisław Osiecki (PSL Piast) – minister przemysłu i handlu
- Władysław Kiernik (PSL Piast) – minister rolnictwa i dóbr państwowych
- Józef Radwan – minister reform rolnych
- Adam Chądzyński (NPR) – minister kolei
- Jan Stanisław Jankowski (NPR) – kierownik ministerstwa pracy i opieki społecznej
- Mieczysław Rybczyński - kierownik ministerstwa robót publicznych
Powołanie rządu
W 1926 roku 20 kwietnia ministrowie z PPS wycofali się z gabinetu Aleksandra Skrzyńskiego. W konsekwencji rząd stracił poparcie parlamentarne. Kilkanaście dni później Skrzyński podał się do dymisji. Kraj po tym wydarzeniu targał kryzys na płaszczyźnie politycznej, gospodarczej i społecznej. Przez kolejne tygodnie nie potrafiono utworzyć nowego gabinetu. 10 maja Stanisław Wojciechowski (prezydent) powołał rząd Wincentego Witosa. Witos spodziewający się puczu, wzbraniał się przed przyjęciem politycznej misji.
Upadek
Po objęciu urzędu, Witos przestrzegał Wojciechowskiego przed planowanym zamachem, ten jednak odparł twierdząco, że to „nieprawda”. Dzień później w „Kurierze Porannym” ukazał się wywiad z Piłsudskim, w którym zapowiedział ,że staje „do walki, jak i poprzednio, z głównym złem państwa: panowaniem rozwydrzonych partii i stronnictw nad Polską, zapominaniem o imponderabiliach, a pamiętaniem tylko o groszu i korzyści”.
Rząd próbując zapanować nad sytuacją nakazał konfiskatę gazet, mimo to część nakładu trafiła do odbiorców.
12 maja doszło do zamachu, a Witos zdecydował przenieść siedzibę rządu do Belwederu. 14 maja ewakuował rząd do Wilanowa. Tam po naradzie z generalicją, która uznała za słuszne przeniesienie rządu do Poznania i prowadzenie dalszej walki z zamachowcami, Witos zdecydował o wycofaniu się z walki i złożeniu dymisji, ponieważ obawiał się o niepodległość Polski, oraz wiedział, że wojna domowa pogrąży państwo w zniszczeniu i doprowadzi do osłabienia Polski na arenie międzynarodowej.
O 17.30 po posiedzeniu rady Gabinetowej prezydent Wojciechowski i premier Witos podjęli decyzję o odpowiednio złożeniu urzędu i podaniu się do dymisji. Jednocześnie wydano rozkaz zaprzestania walk.
Bibliografia
- Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej (redakcja naukowa Jacek M.Majchrowski przy współpracy Grzegorza Mazura i Kamila Stepana), Warszawa 1994, wyd. BGW, ISBN 83-7066-569-1, t. I, s. 26.
- p
- d
- e
W dniu zaprzysiężenia | |
---|---|
Późniejsi członkowie rządu |
- p
- d
- e
- Rada Administracyjna
- Rząd Tymczasowy
- Rada Najwyższa Narodowa
- Rząd Adama Jerzego Czartoryskiego
- Rząd Bonawentury Niemojowskiego
- Rząd Jana Stefana Krukowieckiego
- Tymczasowy Rząd Narodowy
- Komisja Wykonawcza Rządu Narodowego
- Komisja Wykonawcza Dyktatora w Warszawie
- Rząd Narodowy Cywilny
- Rząd Narodowy (Karola Majewskiego)
- Rząd Narodowy (czerwonych prawników)
- Rząd Narodowy (wrześniowy)
- Rząd Narodowy (Romualda Traugutta)
- Rząd Narodowy (Bronisława Brzezińskiego)
- Rząd Jędrzeja Moraczewskiego
- Rząd Ignacego Jana Paderewskiego
- Rząd Leopolda Skulskiego
- 1. rząd Władysława Grabskiego
- 1. rząd Wincentego Witosa
- 1. rząd Antoniego Ponikowskiego
- 2. rząd Antoniego Ponikowskiego
- Rząd Artura Śliwińskiego
- Rząd Juliana Nowaka
- 1. rząd Władysława Sikorskiego
- 2. rząd Wincentego Witosa
- 2. rząd Władysława Grabskiego
- Rząd Aleksandra Skrzyńskiego
- 3. rząd Wincentego Witosa
- 1. rząd Kazimierza Bartla
- 2. rząd Kazimierza Bartla
- 3. rząd Kazimierza Bartla
- 1. rząd Józefa Piłsudskiego
- 4. rząd Kazimierza Bartla
- Rząd Kazimierza Świtalskiego
- 5. rząd Kazimierza Bartla
- 1. rząd Walerego Sławka
- 2. rząd Józefa Piłsudskiego
- 2. rząd Walerego Sławka
- Rząd Aleksandra Prystora
- Rząd Janusza Jędrzejewicza
- Rząd Leona Kozłowskiego
- 3. rząd Walerego Sławka
- Rząd Mariana Zyndrama-Kościałkowskiego
- Rząd Felicjana Sławoja Składkowskiego
- 2. rząd Władysława Sikorskiego
- 3. rząd Władysława Sikorskiego
- Rząd Stanisława Mikołajczyka
- Rząd Tomasza Arciszewskiego
- Rząd Tadeusza Komorowskiego
- Rząd Tadeusza Tomaszewskiego
- Rząd Romana Odzierzyńskiego
- Rząd Jerzego Hryniewskiego
- Rząd Stanisława Mackiewicza
- Egzekutywa Zjednoczenia Narodowego
- Rząd Hugona Hankego
- 1. rząd Antoniego Pająka
- 2. rząd Antoniego Pająka
- 3. rząd Antoniego Pająka
- Rząd Aleksandra Zawiszy
- Rząd Zygmunta Muchniewskiego
- 1. rząd Alfreda Urbańskiego
- 2. rząd Alfreda Urbańskiego
- 1. rząd Kazimierza Sabbata
- 2. rząd Kazimierza Sabbata
- 3. rząd Kazimierza Sabbata
- 4. rząd Kazimierza Sabbata
- 1. rząd Edwarda Szczepanika
- 2. rząd Edwarda Szczepanika
- Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego
- Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej
- Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej
- 1. rząd Józefa Cyrankiewicza
- Rząd Bolesława Bieruta/Józefa Cyrankiewicza
- 2. rząd Józefa Cyrankiewicza
- 3. rząd Józefa Cyrankiewicza
- 4. rząd Józefa Cyrankiewicza
- Rząd Józefa Cyrankiewicza/Piotra Jaroszewicza
- Rząd Piotra Jaroszewicza
- Rząd Piotra Jaroszewicza i Edwarda Babiucha
- Rząd Edwarda Babiucha/Józefa Pińkowskiego/Wojciecha Jaruzelskiego
- Rząd Zbigniewa Messnera
- Rząd Mieczysława Rakowskiego
- Rząd Tadeusza Mazowieckiego
- Rząd Jana Krzysztofa Bieleckiego
- Rząd Jana Olszewskiego
- Rząd Hanny Suchockiej
- Rząd Waldemara Pawlaka
- Rząd Józefa Oleksego
- Rząd Włodzimierza Cimoszewicza
- Rząd Jerzego Buzka
- Rząd Leszka Millera
- 1. rząd Marka Belki
- 2. rząd Marka Belki
- Rząd Kazimierza Marcinkiewicza
- Rząd Jarosława Kaczyńskiego
- 1. rząd Donalda Tuska
- 2. rząd Donalda Tuska
- Rząd Ewy Kopacz
- Rząd Beaty Szydło
- 1. rząd Mateusza Morawieckiego
- 2. rząd Mateusza Morawieckiego
- 3. rząd Mateusza Morawieckiego
- 3. rząd Donalda Tuska