Sinozauropteryks
Sinosauropteryx prima | |||
Ji & Ji, 1996 | |||
szkielet sinozauropteryksa (Muzeum Zoologiczne w Kopenhadze) | |||
Systematyka | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | zwierzęta | ||
Typ | strunowce | ||
Podtyp | kręgowce | ||
Gromada | zauropsydy | ||
Podgromada | diapsydy | ||
Nadrząd | dinozaury | ||
Rząd | dinozaury gadziomiedniczne | ||
Podrząd | teropody | ||
Infrarząd | tetanury | ||
(bez rangi) | celurozaury | ||
Rodzina | kompsognaty | ||
Rodzaj | sinozauropteryks | ||
Gatunek | Sinosauropteryx prima | ||
|
Sinozauropteryks (Sinosauropteryx prima) – mały dinozaur z rodziny kompsognatów (Compsognathidae); jego nazwa znaczy „chiński pierzasty jaszczur”[1]. Jest on pierwszym odkrytym dinozaurem spoza kladu Avialae, które ma odciski piór[2].
Żył w epoce wczesnej kredy na terenach Azji. Długość ciała ok. 1–1,3 m, wysokość ok. 70 cm. Jego szczątki znaleziono w Chinach (w prowincji Liaoning)[1][3]. Opisano 3 okazy tego rodzaju dinozaura[4].
Drapieżny, żywił się drobnymi gadami (np. jaszczurkami) i ssakami[3][5]. Na kończynach przednich posiadał po trzy palce[6]. Miał najwięcej kręgów wśród teropodów (64)[3].
Przynajmniej grzbiet i boki tułowia oraz część głowy i ogona zwierzęcia były pokryte włóknistymi strukturami będącymi prymitywnymi piórami lub strukturami homologicznymi z piórami; nie jest pewne, czy reszta powierzchni skóry była naga, czy też pokrywały ją włókna pozbawione pigmentów. Pozostałości melanin pozwalają na stwierdzenie występowania na grzbiecie sinozauropteryksa pokrycia ciała o ciemnym ubarwieniu; występujące u tego teropoda pokrycie ciała prawdopodobnie układało się też w pasy wokół oczu i na bocznej powierzchni ogona[5]. W 2010 roku wykryto w jego skamieniałych piórach ślady barwników[7]. Część naukowców kwestionowała stwierdzenie piór lub ich homologów uznając ślady za włókna kolagenu, ale zostało to podważone[2].
Przypisy
- ↑ a b Qiang Ji and Shu’anQ.J.S.’ Ji Qiang Ji and Shu’anQ.J.S.’, On the Discovery of the earliest fossil bird in China (Sinosauropteryx gen. nov.) and the origin of birds [online], 1996 [dostęp 2023-11-15] (ang.).
- ↑ a b Fiann M.F.M. Smithwick Fiann M.F.M. i inni, On the purported presence of fossilized collagen fibres in an ichthyosaur and a theropod dinosaur, AndrewA. Smith (red.), „Palaeontology”, 60 (3), 2017, s. 409–422, DOI: 10.1111/pala.12292, ISSN 0031-0239 [dostęp 2023-12-02] (ang.).
- ↑ a b c Pei-jiP. Chen Pei-jiP., Zhi-mingZ. Dong Zhi-mingZ., Shuo-nanS. Zhen Shuo-nanS., An exceptionally well-preserved theropod dinosaur from the Yixian Formation of China, „Nature”, 391 (6663), nature.com, 1998, s. 147–152, DOI: 10.1038/34356, ISSN 1476-4687 [dostęp 2023-11-15] (ang.).
- ↑ JiJ. Shu'an JiJ. i inni, New Material of Sinosauropteryx (Theropoda: Compsognathidae) from Western Liaoning, China, „Acta Geologica Sinica - English Edition”, 81 (2), 2007, s. 177–182, DOI: 10.1111/j.1755-6724.2007.tb00942.x, ISSN 1000-9515 [dostęp 2023-12-06] (ang.).
- ↑ a b Fiann M. Smithwick, Robert Nicholls, Innes C. Cuthill i Jakob Vinther. Countershading and stripes in the theropod dinosaur Sinosauropteryx reveal heterogeneous habitats in the Early Cretaceous Jehol Biota. „Current Biology”. 27 (21), s. 3337–3343.e2, 2017. DOI: 10.1016/j.cub.2017.09.032. (ang.).
- ↑ Philip J. Currie and Pei-jiP.J.C.P. Chen Philip J. Currie and Pei-jiP.J.C.P., Anatomy of Sinosauropteryx prima from Liaoning, northeastern China [online], styczeń 2001 [dostęp 2023-12-01] (ang.).
- ↑ FuchengF. Zhang FuchengF. i inni, Fossilized melanosomes and the colour of Cretaceous dinosaurs and birds, „Nature”, 463 (7284), nature.com, 2010, s. 1075–1078, DOI: 10.1038/nature08740, ISSN 1476-4687 [dostęp 2023-11-16] (ang.).
- p
- d
- e
- p
- d
- e
- kategoria
- klasyfikacja
- lista
- wikiprojekt
Infrarzędy dinozaurów | |
---|---|
Era dinozaurów | |
Dyscypliny powiązane |
- Britannica: topic/Sinosauropteryx
- Universalis: sinosauropteryx-prima
- EoL: 4433889
- GBIF: 4822716
- identyfikator taksonu Fossilworks: 54548