Okablowanie strukturalne

Ten artykuł od 2019-05 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Okablowanie strukturalne – system uniwersalnego okablowania telekomunikacyjnego przewidziany do szerokiej gamy zastosowań. Umożliwia on tworzenie sieci komputerowych lub dołączanie telefonów i innych urządzeń pracujących w sieci.

System okablowania strukturalnego to produkt złożony z wielu komponentów (kabli, elementów połączeniowych, elementów dopasowujących, i innych) spełniających wymagania określonych norm, służących do budowy pasywnej infrastruktury kablowej niezależnej od specyficznych zastosowań.

Budowa systemu

Zwykle do okablowania używa się skrętki 4-parowej, kabla koncentrycznego (Coax) o impedancji 75 Ω lub światłowodów.

Elementy okablowania strukturalnego i ich funkcje:

Okablowanie pionowe – światłowody lub kable miedziane przeznaczone do łączenia z siecią. Przeważnie stosowane w pionach kablowych budynków,
Okablowanie poziome – połączenie punktu gniazda abonenckiego z punktem rozdzielczym,
Punkty rozdzielcze – punkt centralny okablowania w topologii gwiazdy,
Gniazda abonenckie – urządzenia odbiorcze, przystosowane do przenoszenia sygnałów. Przeważnie stosuje się 2 gniazda 8P8C,
Połączenie systemowe – połączenie okablowania strukturalnego z systemami komputerowymi,
Połączenia międzybudynkowe – do łączenia segmentów sieci znajdujących się w różnych budynkach, często nazywane okablowaniem pionowym między budynkami lub okablowaniem kampusowym.

Warunki

Projektując sieć komputerową i telekomunikacyjną należy się kierować pewnymi zasadami, które są przedstawione w normach:

w każdym pomieszczeniu muszą znajdować się gniazda abonenckie tak, aby można przenieść stanowisko komputerowe w odpowiednie miejsce,
na każde 10 m² powierzchni biurowych powinny się znajdować 2 gniazda RJ-45 i specjalne gniazdo elektryczne, które będzie w stanie zasilić stację roboczą.

Rodzaje okablowania

10BASE2 – kabel koncentryczny (tzw. "cienki Ethernet"). Odległość 185 m, przepustowość 10 Mbit/s
10BASE5 – kabel koncentryczny (tzw. "gruby Ethernet"). Odległość 500 m, przepustowość 10 Mbit/s
10Base-T – "skrętka", odległość 100 m, przepustowość 10 Mbitów/s
100BASE-TX – "skrętka", odległość 100 m, przepustowość 100 Mbit/s
1000BASE-T – "skrętka", aby przesłać strumień danych z przepustowością 1000 Mbit/s przez okablowanie kategorii 5 jest on dzielony na cztery strumienie po 250 Mbit/s każdy i przesyłany czterema parami jednocześnie w jednym kierunku. Możliwa jest transmisja w przeciwną stronę na tej samej zasadzie. Wymaga, aby każde urządzenie posiadało cztery moduły nadawczo-odbiorcze.

Przesłanie tego samego strumienia poprzez okablowanie kategorii 6 następuje w nieco inny sposób, otóż dwie pary przesyłają z przepustowością 1000 Mbit/s w jedną stronę, pozostałe dwie w przeciwną. Tego typu transmisja pozwala na uproszczenie urządzeń, gdyż każde jest wyposażone w dwa moduły nadawcze i dwa moduły odbiorcze.

Rodzaje okablowania wykorzystującego światłowody:

10BASE-F – światłowód, przepustowość 10 Mbit/s
100BASE-FX – światłowód, przepustowość 100 Mbit/s
1000BASE-FX/LX/SX – światłowód, przepustowość 1000 Mbit/s

Zastosowanie okablowania strukturalnego

sieci komputerowe,
sieci telekomunikacyjne (telefony),
CCTV – telewizja przemysłowa,
instalacje alarmowe,
inteligentne sterowanie urządzeniami,
BMS – inteligentne budynki.

Normy okablowania strukturalnego

amerykańskie: EIA/TIA-568-A i EIA/TIA-568-B – najpopularniejsze i przyjęte na całym świecie,
międzynarodowe: ISO/IEC 11801,
europejskie: EN 50173 (EN 50174),
polskie: PN-EN 50173 (PN-EN 50174).

Klasy i kategorie okablowania strukturalnego

Zestawienie zdefiniowanych klas łącza (ang. link) oraz wymaganych kategorii okablowania i złączy dla danej klasy:

klasa A – realizacja usług telefonicznych z pasmem częstotliwości do 100 kHz;
klasa B – okablowanie dla aplikacji głosowych i usługa terminalowa z pasmem częstotliwości do 1 MHz;
klasa C (kategoria 3) – typowe techniki sieci lokalnych LAN wykorzystujące pasmo częstotliwości do 16 MHz;
klasa D (kategoria 5) – przeznaczona dla szybkich sieci lokalnych, obejmuje aplikacje wykorzystujące pasmo częstotliwości do 100 MHz;
klasa E (kategoria 6) – projekt stanowiący najnowsze (1999 r.) rozszerzenie ISO/IEC11801/ TIA obejmuje okablowanie, którego parametry są określane do częstotliwości 250 MHz;
klasa E_A (kategoria 6_A) – obejmuje okablowanie, którego parametry są określane do częstotliwości 500 MHz;
klasa F (kategoria 7) – projekt (1999 r.) dla aplikacji wykorzystujących pasmo do 600 MHz, wykorzystuje najczęściej złącze GG45 (kompatybilne wstecz z 8P8C) lub TERA;
klasa F_A (kategoria 7_A) – obejmuje okablowanie, którego parametry są określane do częstotliwości 1000 MHz, wykorzystuje najczęściej złącze ARJ45.

W przypadku centrów danych (serwerowni) zdefiniowane zostały nowe klasy pozwalające na połączenia o długości do 30–36 metrów:

klasa I (kategoria 8.1) – wykorzystuje pasmo do 2000 MHz i okablowanie typu U/FTP lub F/UTP, jest wstecznie kompatybilna z klasą E_A, tj. wykorzystuje złącza 8P8C, wprowadzona normą ANSI/TIA 568-C.2-1,
klasa II (kategoria 8.2) – wykorzystuje pasmo do 2000 MHz i okablowanie typu F/FTP lub S/FTP, współdziała z klasą F_A, tj. wykorzystuje złącza GG45 i TERA, wprowadzona normą ANSI/TIA 568-C.2-1.