M. Night Shyamalan

M. Night Shyamalan na San Diego Comic-Conie (2016)

Prawdziwe imię i nazwisko

Manoj Nelliyattu Shyamalan

Data i miejsce urodzenia

6 sierpnia 1970
Mahé

Zawód

reżyser, scenarzysta, producent, filantrop, aktor

Współmałżonek

Bhavna Vaswani
(od 1992)

Lata aktywności

od 1992

Odznaczenia

Multimedia w Wikimedia Commons

Strona internetowa

M. Night Shyamalan, właśc. Manoj Nelliyattu Shyamalan^[1] (ur. 6 sierpnia 1970 w Mahé w Puducherry, Indie^[2]^[3]) – hinduski reżyser filmowy, scenarzysta, producent, filantrop i aktor. Wychowywał się w USA, w stanie Pensylwania, obecnie pracuje w Hollywood.

Życiorys

Shyamalan dorastał w mieście Penn Valley w stanie Pensylwania (USA), na przedmieściach Filadelfii po tym, jak jego rodzice (lekarze) emigrowali z Indii. Był studentem Uniwersytetu Nowojorskiego na wydziale sztuki. Tam powstał jego przydomek Night. Jest żonaty z Bhavną Vaswani^[4], mają trzy córki, w tym Ishanę i Salekę^[5].

Cechą charakterystyczną filmów Shyamalana jest zawarcie w nich nieprzewidywalnych zwrotów akcji, realistycznego traktowania tematów grozy i science fiction, ujęcia z niezwykłych kątów oraz epizody grane przez samego reżysera. Inne powtarzające się motywy: częstym symbolem słabości bądź śmierci jest woda i związane z nią obiekty, zwroty akcji następują w wyniku wypadków samochodowych, a wiele kluczowych scen rozgrywa się w piwnicach.

Oprócz pierwszego filmu, Praying with Anger, którego akcja toczyła się w Madrasie, wszystkie filmy były kręcone w Filadelfii lub innych miejscach stanu Pensylwania. Podobnie jak zwykł był to czynić Alfred Hitchcock Shyamalan pojawia się w epizodach swoich filmów.

Shayamalan jest założycielem i właścicielem firmy produkcyjnej Blinding Edge Pictures^[6]^[7], którą prowadzi wspólnie z Ashwinem Rajanem^[8].

W 2008 został odznaczony Orderem Padma Shri. Przewodniczący jury konkursu głównego na 72. MFF w Berlinie (2022)^[9].

Filmografia

Reżyseria

1992: Praying with Anger
1998: Dziadek i ja (Wide Awake)
1999: Szósty zmysł (The Sixth Sense)
2000: Niezniszczalny (Unbreakable)
2002: Znaki (Signs)
2004: Osada (The Village)
2006: Kobieta w błękitnej wodzie (Lady in the Water)
2008: Zdarzenie (The Happening)
2010: Ostatni władca wiatru (The Last Airbender)
2013: 1000 lat po Ziemi (After Earth)
2015: Wizyta (The Visit)
2016: Split
2019: Glass
2021: Old
2023: Pukając do drzwi (Knock at the Cabin)

Scenariusz

1992: Praying with Anger
1998: Dziadek i ja
1999: Stuart Malutki (Stuart Little)
1999: Szósty zmysł
2000: Niezniszczalny
2002: Znaki
2004: Osada
2006: Kobieta w błękitnej wodzie
2008: Zdarzenie
2010: Ostatni władca wiatru
2010: Diabeł (Devil)
2013: 1000 lat po Ziemi
2015: Wizyta (The Visit)
2016: Split
2019: Glass
2021: Old
2023: Pukając do drzwi (Knock at the Cabin)

Produkcja

1992: Praying with Anger
2000: Niezniszczalny
2002: Znaki
2004: Osada
2006: Kobieta w błękitnej wodzie
2008: Zdarzenie
2013: 1000 lat po Ziemi
2016: Split
2019: Glass
2021: Old
2023: Pukając do drzwi (Knock at the Cabin)

Obsada

1992: Praying with Anger jako Dev Raman
1999: Szósty zmysł jako dr Hill
2000: Niezniszczalny jako Diler
2002: Znaki jako Ray Reddy
2004: Osada jako strażnik parku
2006: Kobieta w błękitnej wodzie jako Vick Ran
2008: Zdarzenie jako Joey
2016: Split jako Jai
2019: Glass jako Jai
2023: Pukając do drzwi jako współprowadzący film reklamowy

Nagrody

Złota Malina
- Najgorszy reżyser: 2010 Ostatni władca wiatru
- 2007 Kobieta w błękitnej wodzie
- Najgorszy scenariusz: 2010 Ostatni władca wiatru
- Najgorszy aktor drugoplanowy: 2007 Kobieta w błękitnej wodzie

Przypisy

↑ Robert Huber, Benjamin Wallace: The Philadelphia Reader. Template University Press, 2006, s. 197. [dostęp 2021-04-29].
↑ Monitor [online], Entertainment Weekly, 10 sierpnia 2012, s. 27 [dostęp 2021-04-29] .
↑ Arthur J. Pais: need a charismatic Indian actor to play Pi Patel. Rediff. [dostęp 2021-04-29]. (ang.).
↑ A different take. „Christian Science Monitor”, 28 lipca 2004. ISSN 0882-7729. [dostęp 2021-04-29].
↑ David Colman: Filmmaker M. Night Shyamalan’s 1930s Pennsylvania Estate. Architectural Digest. [dostęp 2021-04-29]. (ang.).
↑ M. Night Shyamalan. Variety, 5 października 2013. [dostęp 2021-04-29]. (ang.).
↑ Blinding Edge Pictures. Manta.com. [dostęp 2021-04-29].
↑ Adam-Troy Castro: Shyamalan comes to scripted TV for the 1st time for Syfy's Proof. SYFY WIRE, 17 grudnia 2012. [dostęp 2021-04-29]. (ang.).
↑ Tom Grater: M. Night Shyamalan Named 2022 Berlin Film Festival Jury President. Deadline, 19.10.2021. [dostęp 2022-01-16]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Oficjalna strona internetowa. mnightshyamalan.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-12-14)]. (ang.)
M. Night Shyamalan w bazie IMDb (ang.)
M. Night Shyamalan w bazie Filmweb
M. Night Shyamalan w bazie Notable Names Database (ang.)

Filmy w reżyserii M. Night Shyamalana

1990-99	Praying with Anger (1992) Dziadek i ja (1998) Szósty zmysł (1999)
2000-09	Niezniszczalny (2000) Znaki (2002) Osada (2004) Kobieta w błękitnej wodzie (2006) Zdarzenie (2008)
2010-19	Ostatni władca wiatru (2010) 1000 lat po Ziemi (2013) Wizyta (2015) Split (2016) Glass (2019)
od 2020	Old (2021) Pukając do drzwi (2023) Trap (2024)

Złota Malina dla najgorszego aktora drugoplanowego

John Adames – Gloria / Laurence Olivier – The Jazz Singer (1980)
Steve Forrest – Najdroższa mamusia (1981)
Ed McMahon – Motylek (1982)
Jim Nabors – Stroker Ace (1983)
Brooke Shields (w wąsach) – Sahara (1984)
Rob Lowe – Ognie św. Elma (1985)
Jerome Benton – Zakazana miłość (1986)
David Mendenhall – Więcej niż wszystko (1987)
Dan Aykroyd – Golfiarze II (1988)
Christopher Atkins – Wysłuchaj mnie (1989)
Donald Trump – Duchy tego nie robią (1990)
Dan Aykroyd – Same kłopoty (1991)
Tom Selleck – Kolumb odkrywca (1992)
Woody Harrelson – Niemoralna propozycja (1993)
O.J. Simpson – Naga broń 33 ⅓: Ostateczna zniewaga (1994)
Dennis Hopper – Wodny świat (1995)
Marlon Brando – Wyspa doktora Moreau (1996)
Dennis Rodman – Ryzykanci (1997)
Joe Eszterhas – Spalić Hollywood (1998)
Ahmed Best – Gwiezdne wojny: część I – Mroczne widmo (1999)
Barry Pepper – Bitwa o Ziemię (2000)
Charlton Heston – Psy i koty, Planeta Małp i Romanssidło (2001)
Hayden Christensen – Gwiezdne wojny: część II – Atak klonów (2002)
Sylvester Stallone – Mali agenci 3D: Trójwymiarowy odjazd (2003)
Donald Rumsfeld – Fahrenheit 9.11 (2004)
Hayden Christensen – Gwiezdne wojny: część III – Zemsta Sithów (2005)
M. Night Shyamalan – Kobieta w błękitnej wodzie (2006)
Eddie Murphy – Norbit (2007)
Pierce Brosnan – Mamma Mia! (2008)
Billy Ray Cyrus – Hannah Montana: Film (2009)
Jackson Rathbone – Ostatni władca wiatru i Saga „Zmierzch”: Zaćmienie (2010)
Al Pacino – Jack i Jill (2011)
Taylor Lautner – Saga „Zmierzch”: Przed świtem – część 2 (2012)
Will Smith – 1000 lat po Ziemi (2013)
Kelsey Grammer – Niezniszczalni 3, Czarnoksiężnik z Oz: Powrót Dorotki, Myśl jak facet 2 i Transformers: Wiek zagłady (2014)
Eddie Redmayne – Jupiter: Intronizacja (2015)
Jesse Eisenberg – Batman v Superman: Świt sprawiedliwości (2016)
Mel Gibson – Co wiecie o swoich dziadkach? (2017)
John C. Reilly – Holmes i Watson (2018)
James Corden – Koty (2019)
Rudy Giuliani – Kolejny film o Boracie (2020)
Jared Leto – Dom Gucci (2021)
Tom Hanks – Elvis (2022)
Sylvester Stallone – Niezniszczalni 4 (2023)

Złota Malina dla najgorszego reżysera

Robert Greenwald – Xanadu (1980)
Michael Cimino – Wrota niebios (1981)
Ken Annakin – Film o piratach / Terence Young – Inchon (1982)
Peter Sasdy – Kobieta samotna (1983)
John Derek – Bolero (1984)
Sylvester Stallone – Rocky IV (1985)
Prince – Zakazana miłość (1986)
Norman Mailer – Twardziele nie tańczą / Elaine May – Ishtar (1987)
Blake Edwards – Zachód słońca / Stewart Raffill – Mac i Ja (1988)
William Shatner – Star Trek V: Ostateczna granica (1989)
John Derek – Duchy tego nie robią (1990)
Michael Lehmann – Hudson Hawk (1991)
David Seltzer – Światło w mroku (1992)
Jennifer Lynch – Uwięziona Helena (1993)
Steven Seagal – Na zabójczej ziemi (1994)
Paul Verhoeven – Showgirls (1995)
Andrew Bergman – Striptiz (1996)
Kevin Costner – Wysłannik przyszłości (1997)
Gus Van Sant – Psychol (1998)
Barry Sonnenfeld – Bardzo dziki zachód (1999)
Roger Christian – Bitwa o Ziemię (2000)
Tom Green – Luźny gość (2001)
Guy Ritchie – Rejs w nieznane (2002)
Martin Brest – Gigli (2003)
Pitof – Kobieta-Kot (2004)
John Asher – Dirty Love (2005)
M. Night Shyamalan – Kobieta w błękitnej wodzie (2006)
Chris Sivertson – Wiem, kto mnie zabił (2007)
Uwe Boll – Dungeon Siege: W imię króla, Postal i Szczury tunelowe (2008)
Michael Bay – Transformers: Zemsta upadłych (2009)
M. Night Shyamalan – Ostatni władca wiatru (2010)
Dennis Dugan – Jack i Jill i Żona na niby (2011)
Bill Condon – Saga „Zmierzch”: Przed świtem – część 2 (2012)
Elizabeth Banks, Steven Brill, Steve Carr, Rusty Cundieff, James Duffy, Griffin Dunne, Peter Farrelly, Patrik Forsberg, Will Graham, James Gunn, Bob Odenkirk, Brett Ratner i Jonathan van Tulleken – Movie 43 (2013)
Michael Bay – Transformers: Wiek zagłady (2014)
Josh Trank – Fantastyczna Czwórka (2015)
Dinesh D’Souza i Bruce Schooley – Ameryka Hillary:: Tajna historia partii demokratycznej (2016)
Tony Leondis – Emotki. Film (2017)
Etan Cohen – Holmes i Watson (2018)
Tom Hooper – Koty (2019)
Sia – Music (2020)
Christopher Ashley – Diana (2021)
Colson Baker i Mod Sun – Miłego Żalu (2022)
Rhys Frake-Waterfield – Puchatek: Krew i miód (2023)