Święty Ekspedyt
męczennik | |||
![]() XIX-wieczny wizerunek świętego Wierzyna | |||
Data i miejsce śmierci | 303 | ||
---|---|---|---|
Czczony przez | |||
Wspomnienie | 19 kwietnia | ||
Atrybuty | kruk z wstęga z napisem Cras, hełm u stóp, krzyż z napisem Hodie | ||
Patron | spraw pilnych, nie cierpiących zwłoki, studentów, stron sądowych | ||
|
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/S._Expeditus.jpg/220px-S._Expeditus.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/The_statue_of_St._Expeditus.jpg/220px-The_statue_of_St._Expeditus.jpg)
Święty Ekspedyt, również: Święty Wierzyn[1], łac. Expeditus – męczennik chrześcijański i święty Kościoła katolickiego.
Nie wiadomo, w jakim okresie żył oraz gdzie i kiedy poniósł śmierć męczeńską. Wymieniany jest w Martyrologium Rzymskim i Breviarium Syriacum pod dniem 19 kwietnia jako męczennik.
Niektóre źródła jako miejsce śmierci podają Melitene[2]. W rejonach świata, gdzie jest wspominany, występuje w mniej lub w bardziej licznej grupie męczenników.
Legendarna postać utożsamiana jest ze świętym Meneasem lub Elpidiuszem. Czyniony jest patronem pilnych spraw i czczony w sposób zabobonny, co spotkało się z krytycznymi zarządzeniami Stolicy Apostolskiej.
W ikonografii przedstawiany jest jako wódz legionu wojskowego, depczący kruka z napisem Cras ( łac. Jutro). Święty trzyma krzyż z napisem Hodie ( łac. Dzisiaj).
Jedna z legend głosi, że świętemu w dniu, w którym zdecydował się nawrócić na chrześcijaństwo ukazał się diabeł pod postacią kruka, nakłaniając go, aby odłożył realizację swojego postanowienia na następny dzień. Św. Ekspedyt zmiażdżył ptaka swoją stopą, oświadczając: „Zostanę chrześcijaninem dzisiejszego dnia”.
Wzmianki o nim można znaleźć w pismach z V w. Potem jego kult całkowicie przygasł, aż do ponownego ożywienia w XVII w., głównie w Niemczech i na Sycylii, a obecnie w Rzymie, Brazylii, Argentynie, Chile, Polsce, Reunion i na Filipinach[3].
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Saint_Expeditus._Oil_painting_by_a_painter_of_Palermo%2C_19th_Wellcome_L0027951.jpg/220px-Saint_Expeditus._Oil_painting_by_a_painter_of_Palermo%2C_19th_Wellcome_L0027951.jpg)
W Polsce ołtarz poświęcony św. Ekspedytowi znajduje się w lewej nawie warszawskiego kościoła Najświętszego Zbawiciela przy Placu Zbawiciela[4].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Jedenasta godzina świętego Wierzyna. kulturaludowa.pl. [dostęp 2023-03-04]. (pol.).
- ↑ Sant Espedito. xoomer.virgilio.it. [dostęp 2011-05-26]. (ang. • wł.).
- ↑ Ekspedyt [online], www.brewiarz.katolik.pl [dostęp 2021-04-19] .
- ↑ Ołtarz św. Ekspedyta. Parafia Najświętszego Zbawiciela w Warszawie. [dostęp 2011-05-26].
Bibliografia
- Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 2: D-G. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 1997, s. 121–122. ISBN 83-7097-374-4.
- Ekspedyt. deon.pl. [dostęp 2011-05-20]. (pol.).