Formation de Sannine

formation de Sannine
Image illustrative de l’article Formation de Sannine
Vue du mont Sannine depuis Beyrouth
Localisation
Coordonnées 33° 57′ nord, 35° 53′ est
Pays Drapeau du Liban Liban
Informations géologiques
Période Cénomanien (Crétacé supérieur)
Âge 100.5–93.9 Ma
O
S
P
T
J
Pg
N
Géolocalisation sur la carte : Liban
(Voir situation sur carte : Liban)
formation de Sannine
formation de Sannine
modifier Consultez la documentation du modèle

La formation de Sannine est une formation géologique du nord du Liban datant du Cénomanien (Crétacé supérieur), soit il y a entre environ 100,5 et 93,9 Ma (millions d'années). Son nom est inspiré du mont Sannine dans le massif du mont Liban.

Cette formation de calcaires fins et laminés déposés en environnement marin protégé, peu profond à lagunaire, est célèbre pour les fossiles qu'elle renferme, en particulier dans des niveaux de Lagerstätten sur trois sites : Hakel, Hadjoula et Namoura.

Faune et flore fossiles

La faune fossile de la formation de Sannine inclut (liste non exhaustive) :

Poissons

Des dizaines d'espèces de poissons ont été décrites[1], dont :

Fossile d'Aipichthys minor.
  • Aipichthys minor
  • Apateopholis laniatus
  • Armigatus alticorpus
  • Armigatus namourensis
  • Cocodus sp.[2]
  • Ctenodentelops striatus
  • Ctenothrissa signifer
  • Diplomystus sp.[2]
  • Enchodus mecoanalis
  • Eurypholis boissieri
  • Exocoetoides sp. , petits poissons volants[2]
  • Gaudryella gaudryi
  • Gigapteryx tethyestris
  • Gladiopycnodus byrnei[3]
  • Lebonichthys namourensis
  • Luenchelys minimus
  • Nematonotus longispinus
  • Ornategulum sardinioides
  • Paracentrus lebanonensis
  • Pararhincodon sp., un « requin »
  • Rajorhina expansa, une « raie »
  • Rhinobatos maronita, une « raie »
  • Rhynchodercetis gracilis
  • Rhynchodercetis yovanovitchi
  • Scombroclupea diminuta
  • Serrilepis minor
  • Serrilepis prymnostrigos
  • Sorbonichthys elusivo
  • Stichocentrus spinulosus
  • Triplomystus noorae
  • Triplomystus oligoscutatus ...
Fossile holotype du ptérosaure Mimodactylus.

Ptérosaures

Rhinochelys nammourensis.

Tortues

  • Rhinochelys nammourensis, tortue du genre Rhinochelys décrite par Haiyan Tong, Hirayama, Makhoul et Escuillié en 2006[6], dont l'espèce porte de nom du site où elle a été découverte : Nam(m)oura.

Crustacés

  • Carpopenaeus callirostris (« crevette »)
  • Palinurus sp. (« langouste »)[2]
  • Telamonocarcinus gambalatus (« crabe »)[7].

Mollusques

Deux céphalopodes :

  • Glyphiteuthis cf. libanotica
  • Styleoctopus annae

Foraminifères

Des dizaines d'espèces sont décrites[8],[9] :

  • Biconcava bentori Hamaoui et Saint-Marc
  • Biplanata peneropliformis Hamaoui & Saint-Marc
  • Chrysalidina gradata d'Orbigny
  • Cisalveolina fallax Reichel
  • Coxiles zubairensis Smout
  • Cyclorbiculina iranica (Henson)
  • Cuneolina pavonia D'Orbigny
  • Dicyclina sp.
  • Favusella washitensis (Carsey)
  • Globigerinelloides bentonensis (Morrow)
  • Globigerinelloides caseyi (Bolli, Loeblich & Tappan)
  • Hedbergella asterospinosa Hamaoui
  • Hedbergella brittonensis Loeblich & Tappan
  • Hedbergella costellata Saint-Marc
  • Hedbergella delrioensis (Carsey)
  • Hedbergella planispira (Tappan)
  • Hedbergella cf. portsdownensis (Williams-Mitchell)
  • Hedbergella praehelvetica (Trujillo)
  • Hemicyclammina sigali Maync
  • Merlingina cretacea Hamaoui & Saint-Marc
  • Nezzazata simplex Omara
  • Nummofallotia apula Luperto Sinni
  • Nummuloculina heimi Bonet
  • Nummoloculina regularis Philippson
  • Orbitolina concava Lamarck
  • Orbitolina conica (D'Archiac)
  • Ovalveolina crassa De Castro
  • Ovalveolina maccagnoi De Castro
  • Peneroplis cf. turonicus Saïd & Kenawy
  • Praealveolina cretacea cretacea Reichel
  • Praealveolina cretacea tenuis Reichel
  • Praealveolina iberica Reichel
  • Praeglobotruncana delrioensis (Plummer)
  • Praeglobotruncana aff. difformis (Gandolfi)
  • Praeglobotruncana cf. gigantea Porthault
  • Praeglobtruncana stephani (Gandolfi)
  • Pseudedomia drorimensis Reiss, Hamaoui & Ecker
  • Pseudedomia viallii (Colalongo)
  • Pseudocycalmmina rugosa D'Orbigny
  • Pseudolituonella reicheli Marie
  • Pseudorhipidionina casertana (De Castro)
  • Pseudorhapydionina dubia (De Castro)
  • Pseudorhapydionina laurinensis (De Castro)
  • Rotalipora gr. appenninica (Renz)
  • Rotalipora cf. brotzeni (Sigal)
  • Rotalipora cushmani (Morrow)
  • Rotalipora greenhornensis (Morrow)
  • Rotalipora cf. montsalvensis Mornod
  • Simplaveolina simplex (Reichel)
  • Trochospira avnimelechi Hamaoui & Saint-Marc
  • Taberina bingistina Henson
  • Thomasinella punica Schlumberger
  • Trocholina arabica Henson
  • Whiteinella alpina (Porthault)
  • Whiteinella archaeocretacea Pessagno
  • Whiteinella inornata (Bolli)

Plantes

  • Sapindopsis anhouryi D. L. Dilcher et P. W. Basson, de la famille des Platanaceae[10].

Voir aussi

wikilien alternatif2

Les coordonnées de cet article :

  • sur OpenStreetMap
  • sur Bing Cartes
  • au format KML
  • sur Mapy en tchèque

Liens externes

Notes et références

  1. [Forey et al. 2003] (en) Peter L. Forey, Lu Yi, Colin Patterson et Cliff E. Davis, « Fossil fishes from the Cenomanian (Upper Cretaceous) of Namoura, Lebanon », Journal of Systematic Palaeontology, vol. 1, no 4,‎ , p. 227-330 (résumé).
  2. a b c et d Pierre Thomas, « Fossiles de poissons, volants ou plus classiques, du Cénomanien (Crétacé supérieur) du Liban », sur planet-terre.ens-lyon.fr (consulté le ).
  3. [Marramaa et al. 2015] (en) Giuseppe Marramaa, Boris Villiera, Fabio M. Dalla Vecchiab et Giorgio Carnevale, « A new species of Gladiopycnodus (Coccodontoidea, Pycnodontomorpha) from the Cretaceous of Lebanon provides new insights about the morphological diversification of pycnodont fishes through time », Cretaceous Research, vol. 61,‎ 2015 / juin 2016, p. 34–43 (résumé).
  4. [Elgin & Frey 2011] (en) Ross A. Elgin et Eberhard Frey, « A new azhdarchoid pterosaur from the Cenomanian (Late Cretaceous) of Lebanon », Swiss Journal of Geosciences, vol. sous presse,‎ , p. 21–33 (DOI 10.1007/s00015-011-0081-1, résumé).
  5. [Kellner et al. 2019] (en) Alexander W. A. Kellner, Michael W. Caldwell, Borja Holgado et Fabio M. Dalla Vecchia, « First complete pterosaur from the Afro-Arabian continent: insight into pterodactyloid diversity », Scientific Reports, vol. 9, no 1,‎ (DOI 10.1038/s41598-019-54042-z).
  6. [Tong et al. 2006] (en) Haiyan Tong, Ren Hirayama, Edouard Makhoul et François Escuillié, « Rhinochelys (Chelonioidea : Protostegidae) from the Late Cretaceous (Cenomanian) of Nammoura, Lebanon », Atti della società italiana di scienze naturali e del museo civico di storia naturale di Milano, vol. 147, no 1,‎ , p. 113–138 (lire en ligne [sur academia.edu], consulté le ).
  7. [Larghi 2004] (en) Cristiano Larghi, « Brachyuran decapod Crustacea from the Upper Cretaceous of Lebanon », Journal of Paleontology, vol. 78, no 3,‎ , p. 528-541 (lire en ligne [sur academia.edu], consulté le ).
  8. [Saint-Marc 1974] P. Saint-Marc, « Le Crétacé inférieur et moyen du bord Occidental du Jabal Sannine (Liban) », Notes et Mémoires sur le Moyen-Orient, vol. 12,‎ , p. 217-226.
  9. [Dubertret 1955] L. Dubertret, Carte géologique du Liban au 1/200000, Beyrouth, Ministère des Travaux publics, (résumé).
  10. [Dilcher & Basson 1990] (en) D. L. Dilcher et P. W. Basson, « Mid-Cretaceous angiosperm leaves from a new fossil locality in Lebanon », Botanical Gazette, vol. 151, no 4,‎ , p. 538-547 (lire en ligne [PDF] sur academia.edu, consulté en ).
  • icône décorative Portail de la géologie
  • icône décorative Portail de la paléontologie
  • icône décorative Portail de l’ichtyologie
  • icône décorative Portail du Liban